Τετάρτη 3 Απριλίου 2013

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ VOUCHER

Σε συνέχεια της από 27 Μαρτίου ανάρτησης με τίτλο ''Το σχολείο του μέλλοντος", έχει ενδιαφέρον να δούμε την κορύφωση του Φιλελεύθερου μοντέλου εκπαιδευτικής πολιτικής. Η πρόταση των εκπαιδευτικών κουπονιών δεν είναι φυσικά καινούργια, όπως θα δείτε, αλλά επειδή στη χώρα μας ελαφρώς αισθανόμαστε σαν να συμμετέχουμε στο μεγαλύτερης κλίμακας πείραμα κοινωνικής συμπεριφοράς, ίσως κάποιοι επιχειρήσουν να το ξαναφέρουν στο προσκήνιο. Πιστέψτε με, υπάρχει τόσο μεγάλη επιχειρηματολογία από τους εισηγητές, όσο και από τους πολέμιους. Υπέρ ή κατά, προφανώς έχει να κάνει με την ιδεολογική και πολιτική τοποθέτηση καθενός. Εξάλλου, η εκπαιδευτική πολιτική, όταν ΔΕΝ ΕΚΠΟΝΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΑΣΧΕΤΟΥΣ & ΔΕΝ ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΑΔΑΕΙΣ, σίγουρα είναι ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΦΟΡΤΙΣΜΕΝΗ

Μια άλλη μορφή εισαγωγής της φιλελεύθερης φιλοσοφίας του ελεύθερου ανταγωνισμού στην εκπαίδευση και ενίσχυσης της γονεϊκής επιλογής, αποτελεί το σύστημα φοίτησης με χρήση των, γνωστών στη διεθνή εκπαιδευτική συζήτηση, ‘’voucher scheme’’, το οποίο και τέθηκε σε πειραματικό περισσότερο επίπεδο στις ΗΠΑ και την Αγγλία. Φιλοσοφία του ‘’σχήματος κουπονιών’’, που εισήγαγε ο M.Friedman, είναι η χορήγηση από το κράτος στους γονείς, κουπονιών εξαγοράσιμων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, σε οποιοδήποτε σχολείο της επιλογής τους, είτε δημόσιο είτε ιδιωτικό. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του ‘’σχήματος των κουπονιών’’, εξασφαλίζεται ένα ελάχιστο δημόσιας χρηματοδότησης της εκπαίδευσης για όλους τους μαθητές, παράλληλα όμως ικανοποιείται το αίτημα γονέων (ή και μαθητών) για την λήψη επιπρόσθετων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, πέρα από το minimum που προσφέρει η κρατική εκπαίδευση, η οποία και θα χρηματοδοτείται από τους ίδιους (πρόσθετη εκπαιδευτική υπηρεσία).

Η λογική της φιλελεύθερης εκπαιδευτικής επιχειρηματολογίας για το ‘’σχήμα των κουπονιών’’, παρέχει το πλεονέκτημα ικανοποίησης της βασικότερης φιλελεύθερης φιλοσοφίας, της δυνατότητας ελεύθερης επιλογής, ενώ παράλληλα αποκαθιστά την ‘’ανισότητα’’ που προέκυπτε από την εφαρμογή των προνοιακών πολιτικών σε βάρος των οικογενειών εκείνων, οι οποίες, αν και υπέκειντο σε δημόσια φορολογία, δεν επωφελούντο από τα αγαθά της δημόσιας εκπαίδευσης και καταφεύγουν στις ιδιωτικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες. Το ‘’σχήμα των κουπονιών’’, τέλος, επιτυγχάνει άμεσα τη συνολική εκτίμηση και αξιολόγηση των σχολείων, παρέχοντας μια σαφή εικόνα για την λειτουργία τους, αλλά κυρίως για την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, εξαιτίας ακριβώς της διαδικασίας άμεσης εμπλοκής και αξιολόγησης, της γονεϊκής επιλογής του καλύτερου δυνατού σχολείου. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την φιλελεύθερη προσέγγιση, σχολεία χαμηλού επιπέδου τίθενται στο περιθώριο* (εξαιτίας απουσίας επαρκούς αριθμού μαθητών), και η χρηματοδότηση αυτών των σχολείων αναδιανέμεται προς όφελος των μαθητών στα σχολεία που οι γονείς επιλέγουν για την παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών στα παιδιά τους. Το σχήμα των κουπονιών τέθηκε σε ‘’πειραματική’’ εφαρμογή σε περιορισμένη έκταση στην πολιτεία της Καλιφόρνια των Η.Π.Α. καθώς και στην Αγγλία.
Σε σχολεία του Alum Rock στην Καλιφόρνια τέθηκε σε πειραματικό στάδιο το σχήμα των κουπονιών. Αντίστοιχη πρόσπάθεια που τελικά δεν εφαρμόστηκε έγινε στο New Hampshire. Στην Αγγλία επίσης, επί διακυβέρνησης φυσικά M.Thatcher, αρχές του σχήματος των κουπονιών εφαρμόστηκαν στην εκπαιδευτική πολιτική. Στην Ελλάδα, το 1991 στον "Οικονομικό Ταχυδρόμο" έπεσε η ιδέα των "κουπονιών", αλλά δεν προωθήθηκε. Ωστόσο, οι θεωρητικοί του "νεοφιλελευθερισμού" της εποχής εκείνης (Α.Ανδριανόπουλος, Β.Κοντογιαννόπουλος) είχαν εκφράσει εκπαιδευτικές πολιτικές θέσεις ενταγμένες στο σχήμα της λογοδοσίας και της άμεσης αξιολόγησης από τους γονείς, τόσο στα πονήματά τους, όσο και στη σχετική τότε εκπαιδευτική πολιτική συζήτηση. 

Το σχήμα των κουπονιών θα έβρισκε ανταπόκριση στην Ελλάδα, ιδιαίτερα αφού η κοινωνία θέλει στο καναβάτσο τους εκπαιδευτικούς (για λόγους που όλοι γνωρίζουμε), αλλά και εξυπηρετώντας το πολιτικό σύστημα που θα μπορεί να αποποιηθεί των ευθυνών του για την απόλυση εκπαιδευτικών ως "ανάξιων". Ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, εκεί δηλαδή που θα "παιχτεί" το παιχνίδι της μείωσης εκπαιδευτικών πρωτίστως και υπάρχουν πολλά σχολικά συγκροτήματα, το σύστημα των κουπονιών θα είχε την "αποτελεσματικότητα" που επιθυμούν. Ανταγωνισμός σχολείων, εκπαιδευτικοί με "ατομικό φάκελο" και τα λοιπά που ανέλυσα συμπληρώνουν το παζλ ενός νέου εκπαιδευτικού μοντέλου. Ήδη εξάλλου λειτουργούν τα voucher στην προσχολική εκπαίδευση μέσω προγράμματος ΕΣΠΑ! Πέρασαν ως κοινωνική παροχή, ικανοποίησαν το κοινωνικό και εκπαιδευτικό αίσθημα για κρατική πρόνοια προσχολικής εκπαίδευσης και έβαλαν τους γονείς να αποφασίσουν το σχολείο του παιδιού τους. Είναι γνωστό εξάλλου πως οι περισσότεροι ιδιωτικοί παιδικοί σταθμοί λειτουργούν ακόμα με το πρόγραμμα ΕΣΠΑ. Για την ακρίβεια, υπολειτουργούν, μιας και η καθυστέρηση καταβολής του ποσού ανά παιδί κοντεύει να τους στείλει φυλακή. Αλλά και αυτό δεν είναι απαραίτητα "κακό"... Βοηθά με κάποιο τρόπο μεγάλους ιδιώτες "σχολάρχες" με χρόνια στην αγορά, που μπορούν να καλύπτουν τις εκπαιδευτικές δαπάνες έως την πληρωμή του ΕΣΠΑ, κλείνοντας ταυτόχρονα και τον "μικρό" ανταγωνισμό της γειτονιάς ή όσων κατέφυγαν σε τραπεζικά δάνεια για εγκαταστάσεις, σε όσους τελικά φαντάστηκαν ή ονειρεύτηκαν κομμάτι της πίτας της εκπαιδευτικής αγοράς.

Ουδατζής Νίκος
ΠΕ60 Νηπιαγωγών
2ο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο Ν.Μαρμαρά

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου